Een interieur dat niet alleen mooi oogt, maar ook het welzijn van mensen versterkt? Dat is waar Biophilic Design voor staat. Door natuurlijke elementen en structuren bewust te integreren in ruimtes, verbeteren we gezondheid, focus en gemoedstoestand. In deze blog lees je hoe de 15 patronen van Biophilic Design je helpen om natuur en interieur harmonieus te combineren.

Biophilic Design is een ontwerpfilosofie die gebaseerd is op de biologie en psychologie van de mens. Het erkent onze diepgewortelde verbinding met de natuur en hoe deze omgeving onze lichamelijke en geestelijke reacties beïnvloedt. Het gaat verder dan alleen mooie planten neerzetten; het is een dieper begrip van hoe de natuurlijke wereld onze fysiologie en psychologie positief kan beïnvloeden. De 15 patronen van Biophilic Design, ontwikkeld door middel van uitgebreid onderzoek, vormen de basis van deze benadering.

Waarom kiezen voor Biophilic Design?

In een steeds verder verstedelijkte wereld verliezen we vaak het directe contact met de natuur. Biophilic Design speelt in op onze aangeboren behoefte aan die verbinding – de 'biophilia', een term die voor het eerst werd bedacht door sociaal psycholoog Eric Fromm en later populair werd gemaakt door bioloog Edward Wilson. Door natuurlijke elementen, vormen en processen te integreren in ons interieur, creëren we ruimtes die stress verminderen, creativiteit bevorderen en ons algehele welzijn verbeteren. Het gaat erom dat we de natuur niet alleen zien, maar ook voelen, horen en ervaren.

Hoofdthema's van Biophilic Design

Biophilic Design is onderverdeeld in drie hoofdthema's:

1. Natuur in de ruimte (Nature in the Space): Dit omvat de directe, fysieke en zintuiglijke aanwezigheid van de natuur in een ruimte.
2. Natuurlijke Analogen (Natural Analogues): Dit betreft organische, niet-levende en indirecte uitingen van de natuur in materialen, vormen en patronen.
3. Beleving van ruimte en plaats (Nature of the Space): Dit richt zich op ruimtelijke configuraties die gevoelens van veiligheid, ontdekking en nieuwsgierigheid oproepen.

De 15 patronen van Biophilic Design in het interieur

Laten we de 15 patronen verkennen en zien hoe je ze kunt toepassen in je interieur:

Thema 1: Natuur in de Ruimte (Nature in the Space)

Deze patronen omvatten de directe aanwezigheid van de natuur, die al onze zintuigen kan prikkelen.

1. Visueel contact met de natuur: Een uitzicht op natuurlijke elementen, levende systemen en natuurlijke processen.

• Toepassing in interieur: Plaats meubels met een het uitzicht op een tuin, bomen of de lucht. Grote ramen, een binnentuin, een levende plantenmuur, of zelfs een aquarium kunnen dit patroon versterken.
  
  

2. Contact met de natuur via andere zintuigen: Geluiden, geuren, aanrakingen of smaken die op een positieve manier aan de natuur doen denken.

• Toepassing in interieur: Integreer het geluid van zacht stromend water (bijv. een kleine binnenshuis fontein), de geur van verse bloemen of hout, of natuurlijke materialen met interessante texturen die uitnodigen tot aanraking.
  
  

3. Onvoorspelbare zintuiglijke prikkels : Willekeurige en kortdurende contacten met de natuur die niet precies voorspeld kunnen worden.

• Toepassing in interieur: Zorg voor subtiele bewegingen van licht en schaduw door het raam, het zachte ruisen van bladeren, of het onvoorspelbare flikkeren van een haardvuur.

4. Verandering in temperatuur en luchtstroom: Subtiele variaties in luchttemperatuur, vochtigheid en luchtstroom die doen denken aan natuurlijke omstandigheden.

• Toepassing in interieur: Ontwerp met natuurlijke ventilatie, overweeg een haard, en kies materialen die warmte vasthouden of afgeven om dynamische thermische ervaringen te creëren.
  
  

5. Aanwezigheid van water: Het zien, horen of aanraken van water.

• Toepassing in interieur: Een kleine waterpartij binnenshuis, een aquarium, of uitzicht op een vijver of fontein buiten kan een kalmerend effect hebben.
  
  

6. Dynamisch en diffuus licht: Natuurlijk licht dat varieert in intensiteit en kleur gedurende de dag, en indirect licht.

• Toepassing in interieur: Optimaliseer daglichttoetreding met grote ramen en lichtkoepels. Gebruik slimme verlichting die de natuurlijke lichtcyclus nabootst, met variaties in intensiteit en kleurtemperatuur.
  
  

7. Verbinding met natuurlijke systemen: Bewustzijn van natuurlijke processen en cycli.

• Toepassing in interieur: Maak de seizoensveranderingen zichtbaar vanuit het interieur, bijvoorbeeld door strategisch geplaatste ramen. Gebruik materialen die tekenen van veroudering vertonen, zoals patinerend hout, of integreer systemen die natuurlijke processen zichtbaar maken.

Thema 2: Natuurlijke Analogen (Natural Analogues)

Deze patronen omvatten symbolische en indirecte verwijzingen naar de natuur, via materialen, vormen en patronen.

8. Natuurlijke vormen en patronen: Vormen en patronen die afgeleid zijn van de natuur, maar niet direct de natuur zelf zijn.

• Toepassing in interieur: Kies meubels met organische, vloeiende lijnen, textiel met patronen die lijken op bladeren, honingraten of waterrimpelingen. Ook architectonische elementen met natuurlijke, afgeronde vormen vallen hieronder.
  
  

9. Materiële verbinding met de natuur: Gebruik van natuurlijke materialen die minimaal bewerkt zijn en hun oorspronkelijke textuur en kenmerken behouden.

• Toepassing in interieur: Pas onbehandeld hout, natuursteen, kurk, wol en linnen toe. Deze materialen voelen warm en authentiek aan en kunnen fysiologische reacties teweegbrengen.
  
  

10. Complexiteit en orde: Ontwerpen met patronen die een rijke, geordende complexiteit vertonen, zoals fractals die in de natuur voorkomen.

• Toepassing in interieur: Integreer kunstwerken met patronen, gevarieerde maar gestructureerde beplanting, of gedetailleerde ornamenten die doen denken aan natuurlijke groei en structuren. Denk aan complexe houtnerven of steenpatronen.

Thema 3: Beleving van ruimte en plaats (Nature of the Space)

Deze patronen richten zich op de ruimtelijke configuratie die de menselijke reactie op de omgeving beïnvloedt.

11. Vergezicht: Een ongehinderd uitzicht in de verte, voor overzicht en een gevoel van controle.

• Toepassing in interieur: Creëer open plattegronden en zorg voor zitplaatsen met een weids uitzicht. Denk aan een bureau bij een groot raam of een open woonruimte die uitkijkt op de tuin.
  
  

12. Toevlucht: Een veilige, beschutte plek waar men zich kan terugtrekken uit de directe omgeving.

• Toepassing in interieur: Creëer knusse nisjes, ingebouwde banken, zithoeken met hoge rugleuningen of afgeschermde leeshoeken. Dit biedt een gevoel van privacy en veiligheid.
  
  

13. Mysterie: Een door deels geblokkeerd uitzicht of andere zintuigelijke middelen die je uitnodigen dieper in de omgeving te duiken.

• Toepassing in interieur: Ontwerp doorkijkjes, laat licht om een hoek schijnen, of creëer paden die verdwijnen achter een rij planten, waardoor de nieuwsgierigheid wordt geprikkeld en de ruimte uitnodigt tot verkenning.
  
  

14. Gecontroleerd risico: Een indirecte of gecontroleerde blootstelling aan elementen die een zekere mate van 'gevaar' suggereren, wat de zintuigen prikkelt en een gevoel van opwinding kan geven.

• Toepassing in interieur: Dit patroon vereist zorgvuldige overweging en veiligheid is essentieel. Voorbeelden kunnen een balkon met een relatief lage (maar veilige) balustrade zijn, een glazen vloer met uitzicht op een diepte (mits volledig veilig), of een smalle loopbrug over een waterpartij.

15 Ontzag (Awe) Dit principe verwijst naar het gevoel van ontzag of verwondering dat wordt opgeroepen door ruimtelijke ervaringen die een gevoel van grootsheid, verbondenheid, of overweldigende schoonheid oproepen. Het ervaren van ontzag, zoals bij het aanschouwen van weidse landschappen, indrukwekkende natuurlijke verschijnselen, of imposante architectuur, kan unieke fysiologische en psychologische voordelen bieden. Het vergroot positieve emoties, vermindert stress en bevordert een gevoel van nederigheid en verbondenheid met de omgeving.

Conclusie

Biophilic Design biedt een krachtige manier om de natuurlijke wereld te omarmen in ons interieur. Door de 14 patronen toe te passen, creëren we niet alleen esthetisch aantrekkelijke ruimtes, maar investeren we ook in de gezondheid, het welzijn en de productiviteit van de gebruikers. Het is een duurzame benadering die de verbinding met onze natuurlijke omgeving herstelt en een positieve impact heeft op zowel mens als milieu.

Bronnenlijst

Browning, W.D., Ryan, C.O., Clancy, J.O. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design. New York: Terrapin Bright Green llc.